Τα τελευταία χρόνια, οι μελέτες στον τομέα της διατροφής δείχνουν πως η συμβολή των επεξεργασμένων τροφίμων στην καθημερινή διατροφή των ανθρώπων, κυμαίνεται από το 25% εως το 50% της ενεργειακής πρόσληψης.
Η βιομηχανία, πλέον, μας δίνει πολλές εύκολες λύσεις για σνακ ή γεύματα, κατόπιν επεξεργασίας αυτών τροφίμων, με αποτέλεσμα να έχει αυξηθεί σημαντικά η κατανάλωσή τους από το μέσο άνθρωπο. Πώς σχετίζονται όμως αυτά τα τρόφιμα με την υγεία; Ας τα πάρουμε ένα ένα!
Καταρχάς, τι ορίζεται ως επεξεργασμένο τρόφιμο;
- Ελάχιστα επεξεργασμένα ή ανεπεξέργαστα τρόφιμα είναι τα μέρη από φυτά ή ζώα που δεν έχουν υποστεί βιομηχανική επεξεργασία και δεν έχουν τροποποιηθεί με τρόπο που να προστεθεί κάτι στο τρόφιμο (π.χ. ζάχαρη, αλάτι ή λίπος), ενδέχεται μόνο να έχουν αφαιρεθεί κάποια τμήματα. Σε αυτήν την ομάδα ανήκουν τα φρούτα και τα λαχανικά, το φρέσκο ή το κατεψυγμένο κρέας, τα αυγά, το γάλα, το ρύζι και τα υπόλοιπα δημητριακά.
- Τα επεξεργασμένα τρόφιμα παράγονται προσθέτοντας αλάτι, έλαια, ζάχαρη ή άλλα μαγειρικά συστατικά σε ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα. Για παράδειγμα, σε αυτήν την ομάδα ανήκουν οι κομπόστες φρούτων, οι κονσέρβες λαχανικών, οι αλατισμένοι ξηροί καρποί, τα επεξεργασμένα ή καπνιστά κρέατα και το τυρί.
- Εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα ορίζονται ως τα τρόφιμα που έχουν υποστεί βιομηχανική επεξεργασία με διάφορα συστατικά. Τέτοια παραδείγματα είναι τα αναψυκτικά, το συσκευασμένο ψωμί, τα μπισκότα, οι καραμέλες, τα αλμυρά σνακ, το παγωτό, τα δημητριακά πρωινού και τα προμαγειρεμένα γεύματα.
Γιατί τα κατηγορούμε;
Συχνά τα εξαρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα χαρακτηρίζονται από χαμηλότερη διατροφική αξία, με αυξημένη ενεργειακή πυκνότητα, αυξημένο λίπος (τόσο κορεσμένο όσο και τρανς λιπαρά), ζάχαρη και αλάτι. Ταυτόχρονα, είναι χαμηλά σε φυτικές ίνες και βιταμίνες, εκτός αν έχουν εμπλουτιστεί επ’αυτού.
Πως επηρεάζουν τη υγεία μας τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα;
Συγκεκριμένα τα ερευνητικά δεδομένα μας λένε πως:
- σχετίζονται με αυξημένο βάρος, τόσο στους ενήλικες όσο και στα παιδιά
- η μεγάλη κατανάλωσή τους οδηγεί σε αυξημένη αποθήκευση λίπους και αυξημένες τιμές κακής χοληστερόλης (LDL) στο αίμα
- η αύξηση κατά 10% στην κατανάλωση εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων σχετίζεται με αύξηση μεγαλύτερη του 10% στον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου γενικά και καρκίνου του μαστού συγκεκριμένα.
Γιατί είναι δύσκολο να τους αντισταθούμε;
Συνήθως αυτά τα τρόφιμα περιγράφονται ως εξαιρετικά εύγευστα ενώ πωλούνται σε μεγάλες συσκευασίες, αφήστε που οι διαφημιστές καμπάνιες τους είναι σχεδιασμένες για να ασκούν ιδιαίτερη επίδραση στον καταναλωτή. Παράλληλα, τα φυσικά και δομικά χαρακτηριστικά τους οδηγούν σε μικρότερο αίσθημα κορεσμού. Φυσικά στην πλειονότητά τους είναι βολικά και έτοιμα προς κατανάλωση, με ελάχιστη προετοιμασία- γι αυτό και μπορούν πολύ εύκολα να πέσουν “θύματα” τσιμπολογήματος ή ασυνείδητου φαγητού! Διπλή προσοχή λοιπόν! Τέλος, η κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε πολύ επεξεργασμένους υδατανθράκες ή λιπαρά αλλάζει το κεντρικό σύστημα επιβράβευσης του εγκεφάλου, οδηγώντας σε συμπεριφορές αντίστοιχες με αυτές του εθισμού και τελικά σε υπερκατανάλωση.
Τι να κρατήσετε από όλα αυτά;
Τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα, όπως ορίζονται παραπάνω, χρειάζεται να έχουν ένα μέτρο στη διατροφή σας, κυρίως για λόγους υγείας. Δε λέμε, θα υπάρξουν και φορές που θα σας είναι βολικά και θα χρειαστούν, ωστόσο είναι σημαντικό να προσπαθήσετε η πλειονότητα της διατροφής σας να απαρτίζεται από ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα.
Και επειδή η καλή διατροφή φροντίζει για την υγεία σας και ταυτόχρονα χαρακτηρίζεται από ποικιλία και απόλαυση, αν σας ενδιαφέρει να βρείτε τη δική σας μέθοδο ισορροπημένων επιλογών και τη δική σας ευεξία, κλείστε ραντεβού μαζί μας για μια πλήρως εξατομικευμένη προσέγγιση!
